2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Gemeentefonds - Afnemende ruimte onder Btw-compensatiefonds-plafond
De omvang van het Btw-compensatiefonds is sinds een aantal jaren gemaximeerd. Onder- en overschrijding van dat maximum worden verrekend met het Gemeentefonds. In 2020 was er nog sprake van een onderschrijding van het plafond en dit had een positief effect op de Asser algemene uitkering. De coronapandemie heeft in 2020 invloed gehad op de economische ontwikkeling en we verwachten dat het beroep op het Btw-compensatiefonds lager ligt en dat er grotere ruimte onder het plafond zal zijn. Indien er in 2022 weer sprake zal zijn van economische groei dan zal het beroep op het fonds weer toenemen en daarmee zal de ruimte onder het plafond dalen. De actuele ruimte over 2020 kan dan omslaan in een overschrijding. Als die ontwikkeling zich voordoet resulteert dat in een daling van de uitkering en een afname van dekkingsmiddelen. De kans hierop en de mogelijke omvang van dit effect laten zich niet vooraf kwantificeren.  Het plafond van het BCF voor de jaren 2020 en 2021 is bevroren. Met ingang van 2022 treedt de normale werkwijze weer in werking.

Rentebeleid Europese Centrale Bank (ECB)
Het bestuur van de ECB heeft het opkoopbeleid van staatsleningen met ingang van 2019 opnieuw opgestart en in de loop van 2020 zelfs verruimd. Dat beleid is gericht op verruiming van de geldhoeveelheid, het laag houden van het rentepeil en het stimuleren van de economische groei in de eurozone om de impact van de coronapandemie te verzachten is ook nu nog van toepassing. Naar verwachting stopt de ECB in maart 2022 met het pandemie-aankoopprogramma. De reguliere aankoopbeleid van de ECB zal naar verwachting blijven bestaan al zal het tempo lager liggen.  De rente op de geld- en kapitaalmarkt was mede daardoor in 2021 nog steeds uitzonderlijk laag. Het is nog ongewis wat de effecten zijn voor het renteniveau 2022 en volgende jaren, en daarmee de gevolgen voor de financiering van gemeentelijke lasten en de omvang van de daaraan verbonden rentelasten.  

Gemeentefonds - Onderuitputting Rijksuitgaven  
Indien de rijksuitgaven lager zijn dan geraamde bedragen in de rijksbegroting 2021, dan heeft dat gevolgen voor de hoogte voor de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Deze zogenoemde onderuitputting werkt dan via de koppelingssystematiek negatief door naar het Gemeentefonds en naar de uitkeringen die gemeenten over 2022 uit het fonds ontvangen. Of en in welke mate er sprake zal zijn van onderuitputting in de rijksuitgaven 2021 zal voor het eerst zichtbaar worden bij de septembercirculaire 2021. De mogelijke omvang ervan is nog niet bekend en te kwantificeren.

Gemeentefonds - Herziening financiële verhouding
In het kader van de algehele herziening van de financiële verhouding zijn onderzoeken gestart naar de methodieken (maatstaven en clusters) die de hoogte en de verdeling van de algemene uitkering voor gemeenten bepalen. De invoering van deze algehele herziening stond gepland voor 2020 en zou oorspronkelijk in werking treden met ingang van het begrotingsjaar 2021. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in december 2020 in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven dat de invoering opnieuw wordt uitgesteld. Het voorziene invoeringsjaar is nu met ingang van het begrotingsjaar 2023. Onlangs is het aangepaste verdeelmodel gepubliceerd en ter advisering voorgelegd aan de Raad voor het Openbaar Bestuur en de VNG. Afhankelijk van deze adviezen zal een nieuw kabinet besluiten over de invoering van het verdeelmodel. Op basis van de nu voorliggende informatie zal Assen opnieuw nadeelgemeente zijn Het nadeel is naar verwachting € 18 per inwoner met ingang van 2023.