Hoofdlijnen

De Programmabegroting 2022 is de laatste begroting die wij in onze bestuursperiode aan uw raad aanbieden. Hierin presenteren we financiële beleidslijnen, kaders en beleidsmaatregelen op basis van het Herstelplan 2020 – 2024 waarin we in het laatste jaar van deze bestuursperiode aan onze financiële opgave invulling willen geven. De Programmabegroting 2022 geeft een financiële eindstand van deze bestuursperiode.

De financiële vooruitzichten voor de jaren 2023 -2025 zijn aangepast aan de actuele ontwikkelingen en geven daarmee een financiële doorkijk naar de volgende bestuursperiode. Via de reguliere P&C-producten rapporteren we over de ontwikkelingen en leggen verantwoording af over de resultaten en uitgaven.

Algemene beleidslijn
We hebben in april 2020 het Herstelplan 2020 – 2024 ter besluitvorming aan u voorgelegd waarin maatregelen zijn opgenomen voor het herstel van het structureel en reëel evenwicht in de begroting en meerjarenraming. Hierin is herstel van het evenwicht voorzien met ingang van 2022.

In ons Bestuursakkoord Sterke wijken in een sterke stad en bij de Kaderbrief 2022 hebben we deze lijn opgenomen. Onze lijn blijft scherpe keuzes maken en daar waar mogelijk kansen benutten. Dit met als doel het huidige voorzieningenniveau in stand houden en kwetsbare inwoners ondersteunen. De incidentele middelen die voor de uitvoering van de ambities uit ons bestuursakkoord voor 2022 zijn opgenomen vervallen met ingang van 2023. Daarnaast is met ingang van 2023 rekening gehouden met structurele ruimte voor een nieuwe bestuursperiode.

Kabinetsformatie en mogelijk effect op de financiële positie van gemeenten
De VNG voert de gesprekken met de bij de kabinetsformatie betrokken partijen om te komen tot een structurele verbetering van de financiële positie van de gemeenten en van de verbetering van de interbestuurlijke verhoudingen. De verbetering van de financiële positie betreft structurele middelen voor Jeugdzorg, het afschaffen van het abonnementstarief en het afschaffen van de opschalingskorting. Op dit moment is er nog geen zicht op een nieuw kabinet. Daarmee blijft het onzeker of en in welke mate een nieuw kabinet structureel invulling wil geven aan het oplossen van de financiële problemen bij gemeenten.

Financiële beleidslijn Sociaal Domein  
De extra middelen die het Rijk beschikbaar heeft gesteld voor het opvangen van de tekorten in de uitvoering van de jeugdzorg zijn vooralsnog alleen voor 2022. Ondanks de heldere uitspraak van de commissie van wijzen inzake de arbitrage jeugdzorg heeft het huidige demissionaire kabinet besloten om besluitvorming over de jaren 2023 en verder zoals hiervoor is aangegeven over te laten aan een nieuw kabinet. Wij blijven ons daarom samen met onze samenwerkingspartners inzetten om een nieuw kabinet te bewegen om invulling te geven aan deze uitspraak. Tevens zien wij dat voor de uitvoering van de Wmo steeds meer middelen nodig zijn. Ook voor dit onderdeel blijven wij ons samen met onze partners inzetten om een nieuw kabinet te overtuigen van de noodzaak van extra structurele middelen.

Kaderbrief 2022
De financiële kaders, de begrotingspositie en de meerjarenprognose zijn in de Kaderbrief 2022 geactualiseerd waarbij de uitgangspunten geformuleerd in ons bestuursakkoord en het Herstelplan 2020-2024 vastgesteld door uw raad op 23 april 2020 de belangrijkste inhoudelijke uitgangspunten voor de begroting 2022 en verder bevat. Bij de behandeling van de Kaderbrief 2022 in uw raad hebben wij aangegeven dat er nog veel onzekerheden zijn omtrent het toekennen van extra middelen voor de uitvoering van de jeugdzorg en de herijking van het gemeentefonds voor 2023 en verder.

Ontwikkelingen sinds de Kaderbrief 2022
Gedurende het zomerreces hebben Rijk, gemeenten en toezichthouders afgesproken dat een nieuwe stelpost jeugd mag worden meegenomen voor de jaren 2023 – 2025. In onze brief van 6 september 2021 hebben wij u daarover geïnformeerd. Het beeld wat in deze brief aan u is gepresenteerd is in onderstaande tabel weergegeven en vormt het vertrekpunt voor de samenstelling van de Begroting 2022.

Na de behandeling van de Kaderbrief 2022 in uw raad zijn we als voorbereiding op de begroting en de beleidsinvulling voor 2022 nogmaals nagegaan of en waar in het aanvaarde beleid en de bedrijfsvoering op basis van het Herstelplan 2020-2024 nog sprake is van autonome ontwikkelingen en knelpunten. Deze financiële ontwikkelingen zijn in de begroting en meerjarenprognoses verwerkt.

Septembercirculaire 2021
In de septembercirculaire worden de effecten van het regeringsbeleid die op Prinsjesdag bekend zijn gemaakt vertaald. Gezien de demissionaire status van het huidige kabinet is de rijksbegroting niet in volle omvang beleidsrijk. De maatregelen die het kabinet nu voorstelt hebben urgentie en kunnen niet wachten op het aantreden van een nieuw kabinet. Daarnaast is de omvang van het gemeentefonds geactualiseerd op basis van de voorgenomen rijksuitgaven, de meest recente ontwikkelingen voor economische groei en de ontwikkelingen op het gebied van lonen en prijzen. Deze actualisatie komt terug in het zogenaamde accres en maakt onderdeel uit van onze begroting en meerjarenraming.

Het kabinet heeft in navolging van 2020 en 2021 ook voor 2022 de zogenaamde opschalingskorting bevroren op het niveau van 2019. Dit betekent dat wij voor 2022 kunnen rekenen op een extra inkomst van € 1,1 miljoen.

Financiële opgave 2022 -2025 en dekkingsplan
De uitkomsten van deze inventarisatie vindt u samengevat in het schema aan het einde van dit hoofdstuk. We hebben ze afgezet tegen de prognoses die we voor de periode 2022-2025 in de Kaderbrief 2022 inclusief aanvullende brieven aan uw raad hebben voorgelegd.

Structureel sluitende programmabegroting  
Met het vaststellen van het Herstelplan 2020-2024 en de Kaderbrief 2022 hebben we toegewerkt naar een structureel sluitende begroting met ingang van 2022. Ons streven om een goed fundament neer te leggen voor volgende colleges is daarmee volbracht. Ondanks dat we in 2022 nog een beroep doen op onze algemene reserve zijn de begroting 2022 en de meerjarenprognose 2023-2025 structureel sluitend.

In de ramingen hebben wij geen budgettaire bijstellingen verwerkt in het kader van de coronapandemie. De mogelijke gevolgen van de pandemie voor 2022, de stijgende dan wel dalende intensiteit met de daarbij behorende maatregelen en de daaruit mogelijke financiële effecten zijn bij het samenstellen, net als bij de vorige begroting, niet in te schatten. Om deze mogelijke effecten op te vangen hebben wij, net als bij de programmabegroting 2021, daarvoor ruimte gereserveerd in ons weerstandsvermogen.  

Een nieuw kabinet zal bij haar aantreden mogelijk ook een besluit nemen over de invoering van een nieuw verdeelmodel van het gemeentefonds met ingang van 2023. Mocht dit het geval zijn dan zal dit worden opgenomen in de Meicirculaire 2022. Wij hebben in de risicoparagraaf rekening gehouden met de mogelijke effecten.

Reservepositie  
Met de inzet van de gemeentelijke reserves voor de uitvoering van onze ambities en voor het incidenteel sluitend maken van de begroting zien wij dat onze reserves zich in lijn van het Herstelplan ontwikkelen waarbij de vrije ruimte in de algemene reserve is verbeterd. De ratio’s voor solvabiliteit en weerstandscapaciteit zijn voor ons een belangrijk uitgangspunt. Deze ratio’s geven aan in welke mate we in staat zijn om tegenvallers op te vangen en ook dat we kunnen blijven investeren in de stad.

Financiële eindresultaten 2022 -2025  
Samenvattend is in onderstaand overzicht het totaal met beleids- en dekkingsmaatregelen voor de Programmabegroting 2022 en de meerjarenprognose 2023-2025 weergegeven.