Participatie en inkomen

Versterking van de lokale economie en daarmee het vergroten, dan wel behouden, van de arbeidsparticipatie.

Pilot Basisbanen
De pilot Basisbanen is in 2021 gestart. In deze pilot onderzoeken we op welke wijze een basisbaan kan bijdragen aan het versterken van de arbeidsparticipatie. De doelgroep bestaat uit inwoners die al geruime tijd niet meer aan het werk kunnen komen en waar het perspectief op regulier betaald werk niet (meer) aan de orde is. De pilot moet uitwijzen of basisbanen in Assen structureel haalbaar zijn en wat de meerwaarde daarvan is voor de stad en diegenen met een basisbanen en hun naaste omgeving. We zetten hiervoor ook in 2022 € 150.000 in. Eind 2022 wordt de pilot geëvalueerd.

Brede aanpak armoede en schulden  
Een tweede speerpunt is onze brede aanpak armoede en schulden. Binnen deze aanpak zetten we in op vroegsignalering van schulden en andere problematiek, die mensen kan belemmeren in hun participatie aan de samenleving (al dan niet via betaald werk). De brede aanpak is erop gericht om inwoners de best passende ondersteuning te bieden en om een verschuiving te realiseren van tweedelijnshulp naar ondersteuning vanuit het voorliggend veld.

Participatie en inkomen
Op dit moment is het nog niet duidelijk hoe de economie en de werkloosheid zich zullen ontwikkelen. In maart ging het CPB nog uit van een stijging van de werkloosheid van 13%, inmiddels ziet het perspectief er heel anders uit.  

Dit percentage was ook leidend voor de conceptbegroting die WPDA voor 2020 heeft opgesteld. In deze begroting gaan we nog uit van een toenemende werkloosheid, maar niet meer van het percentage van 13%. Deze toenemende werkloosheid zal naar verwachting ook resulteren in een toenemende ondersteuningsvraag op het gebied van inkomen, schulden en participatie. De voorspellingen van de brancheorganisatie van schuldhulpverleners laten zien dat ook de problematiek op dit gebied toe zal nemen en dat het aantal financiële hulpvragen zal stijgen. Kwetsbare groepen – zoals laagopgeleiden, inwoners met een niet-westerse achtergrond en jongeren die zelfstandig gaan wonen – hebben een grotere kans op armoede- en/of schuldenproblematiek. Maar ook minder bekende groepen zoals zzp’ers lopen een risico.

Ook veel werkende inwoners, die een deel van hun inkomen verliezen, hebben mogelijke onvoldoende buffers om een financiële klap op te vangen. Het risico op armoede- en schuldenproblematiek ligt op de loer bij deze groepen, ook wel “werkende armen” genoemd. Die problematiek kan ook gevolgen hebben op andere leefgebieden.

Daarom is financiële zelfredzaamheid in 2022 één van onze speerpunten. We willen zoveel mogelijk inwoners financieel zelfredzaam maken. Wie dat niet is, ondersteunen we. Dit doen we onder andere door de inzet van financieel regisseurs en van de Voorzieningenwijzer. Via de aanpak van vroegsignalering willen we voorkomen dat mensen in grote financiële moeilijkheden geraken.  

Om te zorgen dat iedereen die niet kan werken, wel participeert aan de maatschappij, streven we na dat elke inwoner zonder perspectief op betaald werk (zo zelfstandig mogelijk) meedoet. Eind 2022 weten we van alle bijstandsgerechtigden in de ‘route vrijwilliger’ of zij maatschappelijk actief zijn en welke activiteit zij in dat geval uitvoeren.  

Daarnaast blijft het een prioriteit om jongeren te ondersteunen bij het vinden van werk of begeleiden richting vervolgonderwijs. Samen met de scholen, WPDA en andere partijen zorgen wij voor een sluitende aanpak voor jongeren in een kwetsbare positie.

Arbeidsmarktregio Werk In Zicht
De gemeente Assen is onderdeel van de Arbeidsmarktregio Werk in Zicht. Deze arbeidsmarktregio bestaat uit de provincie Groningen en Noord-Drenthe. De arbeidsmarktregio is een belangrijk regionaal samenwerkingsverband, waar we blijven investeren in innovatie en het creëren en benutten van kansen. Binnen de arbeidsmarktregio werken wij samen met alle gemeenten en het UWV en zorgen wij voor een uniforme werkgeversbenadering. Werkgevers en werknemers ontmoeten elkaar steeds vaker in de arbeidsmarktregio.  

Voor werkgevers is het gemakkelijker geworden om inwoners aan te nemen, door het wegnemen van allerlei administratieve belemmeringen. Werkzoekenden worden in de hele regio op een gelijke manier in beeld gebracht. We maken binnen de arbeidsmarktregio ook afspraken over de sluitende aanpak onderwijs/arbeidsmarkt. Daarnaast werken we, samen met onze partners, aan oplossingen om de effecten ten gevolge van de corona pandemie zoveel mogelijk tegen te gaan. Zo zijn er vanuit het UWV mobiliteitsteams actief, waarover de afstemming plaatsvindt in de Arbeidsmarktregio.

Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt
Assen participeert in verschillende initiatieven in Noord-Nederland om de competenties van scholieren en volwassenen goed te laten aansluiten op de (veranderende) vraag van de arbeidsmarkt. Een dynamische arbeidsmarkt vergt samenwerking in allianties tussen onderwijs, ondernemers en overheden. Bundeling van kennis en middelen voor een basisinfrastructuur voor Leven Lang Ontwikkelen. Dit vergt een leercultuur in bedrijven en een onderwijsaanbod dat is toegesneden op die veranderende vraag van de arbeidsmarkt.

Toename bijstandsvolume en tekorten BUIG
Wij ontvangen een rijksbijdrage BUIG ter dekking van bijstandsuitkeringen en (structurele) loonkostensubsidies. Het tekort hierop is de afgelopen jaren structureel gebleken en ook voor 2022 en verder is de verwachting dat we met blijvende tekorten geconfronteerd zullen worden. Voor 2022 is het tekort begroot in lijn met de realisatie in 2020 (1,5 mln). Op basis van de eerste prognoses voor 2022 ten aanzien van het aantal bijstandsgerechtigden zijn door WPDA fors hogere uitgaven begroot, het gevolg van de coronapandemie. Vooralsnog gaan we er van uit dat de rijksbijdrage BUIG hierin mee gaat bewegen en dat de tekorten daarmee niet verder zullen oplopen. Mogelijkheden voor het maken van bezwaar onderzoeken we jaarlijks en maken waar mogelijk hier gebruik van. Ook waar mogelijk voeren we een actieve lobby via de G40 en de VNG-commissie Participatie Integratie en Schulden waar onze gemeentesecretaris zitting in heeft.

Impact covid-19

We verwachten dat het aantal uitkeringsgerechtigden stijgt. Het CPB gaat voor 2022 uit van een stijging van 13%. Inmiddels lijkt de stijging van de werkloosheid minder hoog uit te gaan vallen, maar het beëindigen van de steunmaatregelen van het Rijk spelen hierin nog een grote rol. WPDA houdt in zijn begroting rekening met een toename in de uitgaven.

We verwachten een einde van het steunpakket aan ondernemers vanuit het Rijk. De verwachting is dat dit leidt tot faillissementen, maar op dit moment is moeilijk in te schatten hoe groot deze gevolgen zullen zijn. Eventuele gevolgen hiervan betrekken we bij de Herstelagenda “Assen na corona” (vastgesteld door de Gemeenteraad op 17 juni 2021). Ook vanuit WPDA en de arbeidsmarktregio zetten we in op ondersteuning van ondernemers die nu gebruikmaken van de maatregelen uit het steunpakket.

We verwachten dat het aantal huishoudens met problematische schulden zal toenemen. Met vroegsignalering  sporen we deze situaties zo vroeg mogelijk op en ondernemen we gerichte actie.  

In 2021 is gestart met de uitvoering van de Herstelagenda “Assen na corona”, onderdeel Economie & Werk.  Hierin zijn generieke en maatwerkmaatregelen opgenomen, waarvan de afhandeling deels in 2022 gaat plaatsvinden.